25 ނޮވެމްބަރ 2025 - 12:25
އިސްލާމީ ސިޔާސީ ހަރަކާތެއް ކަމަށްވާ އިޚްވާނުލް މުސްލިމީން (މުސްލިމް ބުރަދަހުޑް) ގެ ބައެއް ޖަމާއަތްތަކަކީ ބޭރުގެ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތްތަކުގެ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުމަށް އެމެރިކާގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕު އަންގަވައިފި އެވެ.
މިކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން ޓްރަމްޕު ނެރުއްވި ގަރާރުގައި ލުބްނާނާއި މިސްރު އަދި އުރުދުންގެ އިޚްވާނުލް މުސްލިމީންގެ ނަން ވަކިން ފާހަގަކުރައްވާފައިވެ އެވެ.
އެއީ އެ ޖަމާއަތްތައް ނިސްބަތްވާ ގައުމުތަކާއި ސަރަހައްދުތަކުގެ އަދި އެމެރިކާގެ ރައްޔިތުންނަށާއި އެމެރިކާގެ މަސްލަހަތަށް ގެއްލުން ލިބޭ ފަދަ އަމަލުތައް ހިންގައި އަދި އެފަދަ ކަންކަމުގައި ބައިވެރިވާ ޖަމާއަތްތައް ކަމަށް ޓްރަމްޕުގެ އަމުރުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ.
އިޚްވާނުލް މުސްލިމީން އަކީ 1928 ވަނަ އަހަރު މިސްރުގައި އުފައްދައި އަދި އަރަބި އެކި ގައުމުތަކަށް އެ ޖަމާއަތުގެ ގޮފިތައް ފުޅާވެފައިވާ އިސްލާމީ ޖަމާއަތަކެވެ. އެ ޖަމާއަތުގެ ބާނީ، މިސްރުގެ ސްކޫލު ޓީޗަރެއް ކަމަށްވާ ހަސަން އަހްމަދު އަބްދުއްރަހްމާން މުހައްމަދު އަލް ބަނާ އެ ޖަމާއަތް އުފެއްދެވީ ހުޅަނގުގެ އިސްތިއުމާރީ ބާރުތަކުގެ ކުރިމަތީ މުސްލިމުންނަށް ބާރުވެރިކަން ލިބޭނީ މުޖުތަމައުގައި އިސްލާމީ އުސޫލުތައް އަލުން އިއާދަކޮށްގެން ކަމަށް ގަބޫލުކުރައްވައި އެ މަގްސަދު ހާސިލްކުރުމަށެވެ.
ބޭރުގެ ޓެރަރިސްޓް" ޖަމާއަތެއްގެ ގޮތުގައި އެމެރިކާ އިން ކަނޑައެޅުމުން، އެ ޖަމާއަތެއްގެ މުދަލެއް އެމެރިކާގައި ހުރި ނަމަ އެ މުދަލެއް ހިފެހެއްޓުމާއި އެ ޖަމާއަތެއްގެ މެމްބަރުންނަށް އެމެރިކާއަށް އެތެރެވުން މަނާކުރުން ފަދަ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމުގެ ބާރު ލިބެ އެވެ.
ޓްރަމްޕްގެ އަމުރުގައި ހިމަނާފައިވާ ގޮފިތައް މަނާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފުރިހަމަ ކުރުމުގެ ބާރު ދެން އޮންނާނީ އެމެރިކާގެ ސެކްރެޓަރީ އޮފް ސްޓޭޓް މާކޯ ރޫބިއޯ އާއި ޓްރެޝަރީ ސެކްރެޓަރީ ސްކޮޓް ބެސެންޓްއަށެވެ.
އިޚްވާނުލް މުސްލިމީން އަކީ ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއްގެ ގޮތުގައި މިސްރާއި ސައުދީ އަރަބިއްޔާ ފަދަ ބައެއް ގައުމުތަކުގައި މިހާރު ވެސް ވަނީ ކަނޑައަޅައި އެ ޖަމާއަތްތައް މަނާކޮށްފަ އެވެ. އުރުދުން އިން ވެސް ވަނީ މި އަހަރުގެ އެޕްރީލް މަހު އެ ޖަމާއަތް މަނާކޮށްފަ އެވެ. އުރުދުން އިން އެގޮތަށް ނިންމީ އިޚްވާނުލް މުސްލިމީން އިން ހަތިޔާރު ޖަމާކޮށް ގައުމުގެ އަމާންކަން ނަގާލަން މަސައްކަތްކުރާ ކަމަށް ބުނެ އެވެ.
އުރުދުންގައި އިޚްވާނުލް މުސްލިމީން އަކީ މަގުބޫލު ޖަމާއަތެއް ނަމަވެސް 2020 ވަނަ އަހަރު އެ ޖަމާއަތް އުވާލަން އެ ގައުމުގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން ނިންމި އެވެ. އެކަމަކު އެ ޖަމާއަތް ހިންގަމުން ދިޔައިރު އިދާރާތަކުން އެކަމާ އަޅައެއްނުލަ އެވެ.
މިސްރުގައި އެ ޖަމާއަތް މަނާކުރީ 2013 ވަނަ އަހަރު، އޭރުގެ ރައީސް މުހައްމަދު މުރްސީގެ ވެރިކަން އަސްކަރީ ބަޣާވާތަކުން މިހާރުގެ ރައީސް އަބްދުލްފައްތާހް އައް ސީސީގެ އިސްނެގުމަށް ވައްޓާލުމަށް ފަހުގަ އެވެ. -- އޭއެފްޕީ